Jaarverslag Haags Vredesplatform over 2005
Het jaar 2005 volgde op een jaar waarin het HVP met een paar ernstige gebeurtenissen werd geconfronteerd, De eerste was de mislukking van het contact met een aantal Haagse organisaties met het doel een festival te organiseren, dat werd doorkruist door een vanuit het stadhuis aangestuurde viering van de herdenking ban 60 jaar bevrijding op 5 mei 2005. Het HVP kreeg bovendien te horen dat zijn bijdrage bij de 5-meiherdenking niet op prijs werd gesteld.
De tweede gebeurtenis was de dood van Gerard van Alkemade, zodat 2005 het eerste volledige jaar is waarin het HVP het zonder zijn bezieling heeft moeten stellen. Niettemin heeft het HVP perspectieven weten te scheppen om in zijn geest verder te gaan; het heeft met zijn activiteiten, bestaande uit demonstraties en openbare bijeenkomsten een positie ingenomen waarop kan worden voortgebouwd en waaraan alle thans actieve leden ieder op hun wijze iets hebben kunnen bijdragen.
Ook dit jaar werd het HVP getroffen door verlies, en wel van een tweetal markante leden. Op 25 april werd onze secretaris Bert Prinsen onder tragische omstandigheden in een ziekenhuis opgenomen, waar hij een dag later bezweek. Zijn eenvoudige crematie vond onder grote belangstelling plaats en werd door veel HVP-leden bijgewoond. Bert was behalve secretaris en gedreven actievoerder ook een actief fotograaf, die veel beeldmateriaal over de door hem meegemaakte vredesacties naliet. Het Haags gemeentearchief heeft zich over deze nalatenschap heeft ontfermd. Op 54 augustus overleed Emiel Wennes in Heemstede aan de gevolgen van een herseninfarct.
Bestuur en organisatie
Het bestuur heeft in het verslagjaar een vervanger gevonden van Bert Prinsen als secretaris in de persoon van Jan Bervoets, die gedurende het gehele verslagjaar de vergaderingen heeft genotuleerd en op 15 maart daadwerkelijk werd benoemd.
Samen met Jan Taat, redacteur ven de Vredeskoerier - 't Kan Anders, heeft het HVP bestuur met PAIS, Ploegscharen, Stop Wapenwedloop, Kernwapens Weg en het Humanistisch Vredesberaad onderhandeld over de constituering van een nieuw tijdschrift, waarin de verschijningsvorm contractueel zou worden vastgelegd. Inmiddels is er een gezamenlijk tijdschrift verschenen onder de titel Vredeskoerier/'t Kan Anders/Kernwapens weg!, maar het contract is nog niet geformuleerd. Besloten is eerst het tijdschrift op grond van mondelinge afspraken te laten verschijnen in reeksen dikke en dunne nummers en de zaak daarna te evalueren. De contacten die tijdens deze onderhandelingen tot stand kwamen, hebben ook op andere terreinen tot samenwerking geleid.
Met ingang van 1 augustus kreeg het HVP een nieuwe vergaderruimte. Het partijbureau van Goen Links afd. Den Haag verhuisde naar een buitenwijk en de huur van het pand Westeinde 28 werd opgezegd. Vanaf augustus vergadert het HVP in de vergaderruimte van de Panderpassage.
Vanaf november heeft het HVP een nieuw geredigeerde site, ontworpen door Boyd Noorda. Op deze site, die gekoppeld is aan de landelijke vredessite komen regelmatig mededelingen over vergaderingen en bijeenkomsten, met daarbij ingevoerde geïllustreerde verslagen.
In het verslagjaar is de festivalwerkgroep regelmatig bijeen gekomen, ondanks dat reeds in het begin van het jaar geen uitzicht meer was op een te houden festival. De groep heeft zich ontwikkeld tot voorbereidingsgroep van verschillende openbare bijeenkomsten en activiteiten.
In het verslagjaar is het archief van Gerard van Alkemade, dat nu in de woning van de voorzitter is opgeslagen, door de nieuwe secretaris zover ontsloten dat het - voorzover de (slechte) materiële toestand dat toelaat - door onderzoekers kan worden geraadpleegd. Door het Haags Gemeentemuseum werd voor deze actie verpakkingsmateriaal aangeboden, waarvan dankbaar gebruik is gemaakt. Er zal dan ook uit het archief geput worden voor een herdenkingstentoonstelling bij gelegenheid van het dit jaar te voeren jubileum.
Activiteiten
Op 4 februari werd in De Kronkel een forum gehouden met prof. R. de Waard en G. Civikov over het Internationaal gerechtshof, het Internationaal Strafhof en het Joegoslaviëtribunaal onder de titel Den Haag, stad van vrede en recht? Tijdens dit forum werd duidelijk dat het streven naar vrede en het streven naar gerechtigheid soms niet altijd samengaan. Dat dit ook binnen de stad zelf tot paradoxale situaties kan leiden, blijkt uit het vervolg. Het probleem is namelijk dat als gevolg van de "oorlog tegen het terrorisme" ook de binnenlandse burgerlijke vrijheden ter discussie staan.
Het HVP besloot de viering van 5 mei, de herdenkingsdag van 60 jaar bevrijding aan te grijpen om de door deze bevrijding verworven burgerrechten tot onderwerp van een forumdiscussie te maken, die op diezelfde avond werd gehouden op het Boerenplein. Sprekers waren leden van het buro Janssen en Jansen, Fred Hamburg en slachtoffers van de legitimatieplicht. Vooral de invoering van de identificatieplicht en de toepassing daarvan in de praktijk roepen reminiscenties uit de periode '40-'45 op op en waren onderwerp van kritiek.
In de loop van het jaar zou blijken dat de toepassing daarvan door het openbaar gezag dan ook wordt gebruikt om bepaalde vormen van vrijheid van meningsuiting tegen te gaan. Het gaat hier met name om de acties die op de donderdag door leden van het HVP worden uitgevoerd voor de Amerikaanse ambassade tegen de 'nieuwe oorlog' , met name tegen de militaire aanwezigheid in het Midden-Oosten. De demonstranten werden aangesproken door de politie, die identiteitsbewijzen vorderde en bij niet vertonen boetes uitdeelde. Daarvoor is de legitimatiewet naar het oordeel van het HVP niet bedoeld. Het HVP heeft dan ook herhaaldelijk samen met de Stadspartij geprotesteerd tegen dit oneigenlijke optreden. Hierop is door de burgemeester schriftelijk gereageerd met de mededeling dat hij maatregelen zou nemen; daarna is de hinder van de politie tijdelijk afgenomen.
Rob Boogert, die intussen als demonstrant voor de Amerikaanse ambassade wegens het niet tonen van een legitimatiebewijs was beboet, is tijdens een proces in eerste instantie van de Haagse politierechter vrij gesproken; Justitie is hierop in hoger beroep gegaan.
Meer ruchtbaarheid kreeg het proces dat het HVP samen met de Stadspartij en enkele verontruste Haagse burgers aanspande om G.W. Bush, president van de Verenigde Staten, die van plan was om op 5 mei Nederland te bezoeken, via de rechter tot persona non grata te laten verklaren. Het initiatief haalde de voorpagina van de Haagsche Courant en het NOS-journaal. Op 29 april gaf mr. M. Stelling aan hoe de dreiging van een Amerikaanse invasie in Nederland in geval van veroordeling van Amerikaanse burgers door het Internationale Strafhof een reden was tot verontrusting van de Haagse burgerij; de hoeveelheid 'collateral damage' bij optreden van de Amerikaanse militie in Irak geeft daartoe aanleiding.
Het mocht niet baten Het HVP heeft ook langs andere weg het gemeentebestuur benaderd om ervoor te zorgen dat Den Haag zich daadwerkelijk als stad van vrede en recht profileerde. Op zestig jaar bevrijding volgde namelijk de herdenking van zestig jaar atoombom op Hiroshima en Nagasaki. Bij die gelegenheid riep de burgemeester van Hirosjima Akiba de burgemeesters van alle steden ter wereld op zich te verenigen in een vereniging van Mayors for peace: doel is de instandhouding en versterking van het internationale nonproliferatieverdrag, dat dit jaar door de Verenigde Naties werd geëvalueerd en door de VS op losse schroeven dreigt te worden gezet.
Op verzoek van het HVP besloot het gemeentebestuur de burgemeester van Den Haag als Mayor for Peace af te vaardigen. Op 29 juni ondertekende burgemeester Deetman het adres tijdens een bijeenkomst in het stadhuis, waarbij tevens een tentoonstelling over de gevolgen van de atoombom op Hirosjima en Nagasaki in het Atrium werd geopend. Helaas kreeg deze daad nagenoeg geen publiciteit omdat zij werd overschaduwd door het massale militaire vertoon van de eerste Veteranendag die diezelfde dag werd gehouden. Ook zijn met wisselend succes de burgemeesters van Leidschendam en Voorschoten door leden van het HVP benaderd. Omdat de handhaving van de ban op kernwapens nog steeds internationaal ter discussie staat, zal de actie van burgemeester Akido ook dit jaar worden voortgezet, waarbij Den Haag opnieuw een rol zal spelen. Het HVP zal daarbij opnieuw aanwezig zijn, in de hoop dat nu ook de burgerij opnieuw tegen de aanwezigheid van kernwapens op de wereld wordt gemobiliseerd.
Intussen had op 2 juni het referendum over de Europese grondwet plaats gevonden. Keer het Tij had met het HVP ter voorbereiding op 11 maart een discussieavond georganiseerd, waarbij twee partijgenoten van Groen Links als vóór- en tegenstander opereerden: Europarlementariër Joost Langendijk nam het op tegen Willem Bos als voorzitter van het Comité Grondwet Nee. De discussie die hieruit ontstond, kreeg zijn afspiegeling in de landelijke vredesbeweging, waarin op internationalistische gronden zowel vóór als tegen de grondwet werd gepleit.
Na de stemming is deze discussie voortgezet. Op 20 september organiseerden het HVP en het Humanistisch Vredesberaad een openbare debatavond in Utrecht over het Europese defensie en veiligheidsbeleid. Het forum, met Bart van der Lek als voorstander van het Europese leger en Wendela de Vries als verklaarde tegenstander, werd matig bezocht. Maar uit de levendige discussie tussen forumleden en aanwezigen, die zich dan maar als afgevaardigden van hun organisaties opwierpen, ontstond een gemeenschappelijk standpunt: de vredesbewegingen dienden op te roepen tot een Europees document, waarin zou worden opgenomen dat geen militair optreden diende te worden aangewend als middel tot handhaving van de vrede. Dit standpunt zou worden ingebracht in de Brede maatschappelijke discussie over Europa, die in juni door de regering was beloofd - maar uiteindelijk door de politiek werd afgeblazen.
Het afstemmen van de Europese grondwet heeft ook gevolgen voor de actie van de milieubeweging WISE, die bij het ingaan van de grondwet een petitie wilde mogelijk maken tegen de invoering van kernenergie in Europa.
In de zomer werd het HVP benaderd door Ontwapen!, een samenwerkingsverband van actiegroepen tegen de wapenhandel (o.a. Kerk en Vrede, Onkruit, Onkruit vergaat niet, SP en de Groenen), die al waren opgetreden tegen de wapenbeurzen ITEC en UDY in Amsterdam. Samen het HVP bereidden zij de demonstratie voor, die op 13 oktober tegen de NIID werd gehouden. Het resultaat van het overleg was behalve een groter aantal demonstranten ook het prachtige affiche Ontmasker NIID. Helaas werd deze organisatie geconfronteerd met een onverwacht hard optreden van de Haagse politie, die de ME in stelling had gebracht. Het resultaat was dat verschillende demonstranten het slachtoffer werden van een charge of van willekeurige arrestaties. Het HVP heeft naar aanleiding van dit optreden een klacht ingediend.
Op 28 september werd het jaarlijkse vredesdiner gehouden, dat was gewijd aan de strubbelingen over het nonproliferatieverdrag. Sprekers waren Karel Koster en Wendela de Vries. Helaas was bij de voorbereiding niet tijdig de sprekerslijst beschikbaar, waardoor het gebeuren te laat werd aangekondigd om daaraan ruime publiciteit te geven. Het gevolg was dat er slechts 25 bezoekers kwamen. De discussie was bedoeld om de actie van de Mayors for Peace, die immers zal worden vervolgd, een tintje van continuïteit te geven.
Het HVP heeft in 2005 een actief jaar gekend, waaruit het inspiratie ken putten om dit jaar door te gaan, waarin het 25-jarig bestaan zal worden gevoerd. Reeds in het najaar van 2005 werden plannen geopperd om met deze viering het HVP in de publiciteit te brengen. De manifestaties en vieringen zullen daardoor een wervend karakter krijgen. Wij hopen dan dat dit jubileum veel mensen zal aanmoedigen zich bij ons aan te sluiten en met hun initiatieven op hun beurt het HVP zullen laten groeien.