JAARVERSLAG 1998 Haags VredesPlatform (HVP)

1. De organisatie

Het HVP beleefde in 1998 een zeer actief jaar. Dat is deels terug te voeren op de internationale crises rondom Irak, met climaxen in februari én in december. Ook de strijd in Kosovo leidde tot actie vanuit het HVP.

In beide gevallen werd onze organisatie opnieuw geconfronteerd met de hamvraag in de jaren '90: kan een vredesorganisatie militaire interventie accepteren of zelfs gewenst achten?

Irak en Kosovo

Ten aanzien van Irak bleef het HVP trouw aan z'n begin jaren '90 ingezette koers: geen militaire interventie, niet vanuit de lucht (bombardementen), noch vanuit zee (kruisraketten) of met grondtroepen. Wat Kosovo betreft: tijdens de maandelijkse plenaire, de beslissende instantie in het HVP, viel geen pleidooi te beluisteren voor NAVO-wapengekletter, tegen Servië noch opstandige Kosovaren. Geconcludeerd kan worden dat ook in '98 het HVP het oor niet leende aan de sirenenzang voor militaire interventie. Ten behoeve van humanitaire hulp aan Kosovaren trad het HVP toe tot de Kosova Werkgroep Den Haag, wat op zijn beurt vertegenwoordigd is in het landelijk Beraad Nederland-Kosova. Aangaande Irak voegde het HVP zich bij een aantal andere vredesorganisaties; gezamenlijk machtigden zij Mr. Nico Steijnen (Vereniging Juristen voor de Vrede) om de Nederlandse staat voor de rechter te dagen aangaande Nederlandse steun aan militaire VS-acties tegen Irak. Namens het Anti-Interventie Komitee richtte een spreker uit het HVP zich op 21-2, in Amsterdam, tot de 2000 merendeels Marokkaanse demonstranten tegen de dreigende VS-interventie jegens Irak. Ook nam het HVP deel aan een door de SP bijeengeroepen overleg aangaande de oorlogsdreiging tegen Irak.

Een soortgelijke houding van het HVP gold Clintons verdediging van Amerikaanse bombardementen op doelen in Soedan en Afghanistan. In de gehele vredesbeweging werd dit optreden eerder gezien als staatsterreur, dan als een gerechtvaardigde actie ter bestraffing van plegers van aanslagen op de VS-ambassades in Kenia en Tanzania. Naar aanleiding van de bombardementen bracht het HVP een persverklaring uit.

Versterking

Het jaar 1998 betekende voor het HVP versterking en uitbreiding van de contacten, vooral plaatselijk. De door het HVP met medewerking van het Haags Interkerkelijk VredesWerk ingestelde Werkgroep Kosovo bracht contact met nieuwe mensen, zowel plaatselijk als landelijk. Hetzelfde geldt voor acties rondom wapenbeurzen, 'Operatie Scheveningen' en de burgerinspecties op atoombasis Volkel. Wat andere burgerinspecties betreft ondersteunde het HVP een piket- actie (op 23-9) van 'Onkruit Vergaat Niet' bij de Britse ambassade, met als eis de vrijlating uit Schotse gevangenschap van burgerinspecteurs van de Trident- kernwapenbasis Faslane. Enkele van genoemde 'nieuwelingen' versterkten regelmatig of incidenteel de plenaire vergaderingen. De gemiddelde opkomst op de acht plenaires was 7 personen. Op de jaarvergadering (met Ton van Asseldonk over 'Hague Appeal for Peace') en de bijeenkomst in december ter oriëntatie op actiejaar '99 was de opkomst aanzienlijk groter.

Ook de deelname van ruim 30 mensen aan het jaarlijks vredesdiner (30-10) en direct erna aan de thema-avond met Ton van Asseldonk en Francisca van Holthoon over 'Hague Appeal for Peace' was positief, evenals het gebodene.

Het GroenLinks-pandje bleef tot tevredenheid als vergaderplek dienstdoen. Over het voortgaand gebruik ervan wordt per jaar met het GL-bestuur overlegd.

Belangrijk voor de landelijke contacten van het HVP waren ook de Paasmars voor Ontwapening en Vrede (tegen Gilze-Rijens uraniummunitie) en de tweemaandelijkse vergaderingen van het Landelijk Beraad van VredesOrganisaties, waar het HVP officieus is vertegenwoordigd. Op soortgelijke wijze is het HVP betrokken bij het regelmatige anti-kernwapen-overleg ten kantore van AMOK.

Bestuur en kerngroep

Ook in '98 was de samenstelling van het bestuur als volgt: Jan Taat, voorzitter; Bert Prinsen, secretaris; Gerard van de Ridder, penningmeester. Laatstgenoemde gaf aan te willen aftreden en ook de kerngroep vaarwel te zeggen. Banenpooler en fungerend HVP-secretaris Gerard van Alkemade stelde zich voor de kerngroep herkiesbaar. Wat het bestuur betreft geldt ditzelfde voor Jan Taat en Bert Prinsen.

Samenwerking met PAIS en Humanistisch Vredes Beraad; Vredeskoerier

Met PAIS en HVB werd in '98 overlegd over samenwerking. Dit resulteerde in een schriftelijke verbintenis aangaande het PAIS-HVB-blad 't Kan Anders en de Haagse Vredeskoerier. Deze verbintenis heeft betrekking op proefjaar 1999. Het HVP besloot in dit verband om de 'grote' Vredeskoerier tweemaandelijks uit te gaan brengen en in de tussenliggende maanden een 'Mini'- Vredeskoerier te doen verschijnen.

Ook in '98 heeft de redactie met toewijding aan de Koerier gewerkt. Het bestand aan betalende abonnees groeide licht, hetgeen vermoedelijk toe te schrijven is aan de in '98 gestarte proef met abonnementsinning via acceptgiro's. De oplage bleef met 160 stuks gelijk. Met het actueel houden van de HVP-Website wilde het in '98 nog niet vlotten; wel werden er in de Koerierredactie voorbereidingen getroffen om in '99 zeer regelmatig de Website te verversen.

Hague Appeal for Peace

In het najaar trad het HVP in overleg met het COS en Vluchtelingenwerk voor een gezamenlijk optreden tijdens Hague Appeal for Peace.

2. Activiteiten

Wapenbeurzen

Veel energie stak het HVP in het uit Den Haag weren van wapenbeurzen. Een open brief aan het gemeentebestuur betreffende "Afcea" droeg bij aan afgelasting van deze in oktober te houden wapenbeurs. Voor de gemeentelijke besluitvorming wellicht belangrijker dan onze brief was de verrassende oproep van minister Pronk tegen de beurs. In de commotie rondom "Afcea" wist de pers het HVP te vinden. De "Afcea"-affaire bracht voor de vredesbeweging nóg een positieve verrassing: burgemeester Deetman verhief Den Haag tot "stad van internationaal Recht en Vrede". Hij beriep zich onder andere op dit Vredesimago in z'n verzoek aan het Congrescentrum om af te zien van "Afcea".

Minder succes oogstten de pogingen om de NIID-beurs ter promotie van de vaderlandse wapenindustrie te verijdelen. Een open brief van HVP en Franciskaanse Vredeswacht terzake aan het gemeentebestuur, door het HVP toegelicht tijdens een inspraakbeurt op een raadsvergadering, bracht wel publiciteit maar geen afgelasting. Mede dankzij de inspanningen van het kersverse raadslid Wijsmuller (Haagse Stadspartij) zegde de burgemeester ten aanzien van de voor april '99 geplande ITEC-wapenbeurs rapportage toe aan de raad: is ITEC strijdig met Den Haag-Vredesstad?; een bevestigend antwoord zou kunnen leiden tot een advies aan het Congrescentrum ITEC af te gelasten.

Operatie Scheveningen

De grootscheepse militaire wervingsshow 'Operatie Scheveningen', op 6 juni, kreeg te maken met ludieke tegenacties op het strand van het anti- militaristische 'Onkruit Vergaat Niet' en bondgenoten. Tot die bondgenoten behoorden onder andere de vrouwengroep 'Bep in Actie', de bewonersorganisatie 'Leefbaar Scheveningen', 'Dwars' en De Blauwe Aanslag. Het HVP was op 6 juni actief met spandoeken op twee toegangswegen naar Scheveningen. Groot was de belangstelling van de media.

Het protest tegen de militaire show ter viering van 750-jaar-Den Haag, begon najaar '97 met een open brief van het HVP aan het gemeentebestuur. GroenLinks, SP en -na de verkiezingen- ook de Haagse Stadspartij, sloten zich in de raad bij de argumenten van het HVP aan. B & W antwoordden met een belofte: de vliegshow op 6 juni is de laatste; de andere onderdelen van de militaire show bleven onbenoemd. De open brief en vragen van raadsleden leidden tot meldingen in de pers en vervolgens tot kamervragen, waarop defensie-minister Voorhoeve - uiteraard bezijden de waarheid- antwoordde dat ook het HVP instemde met Operatie Scheveningen.

In februari nam het HVP deel aan een door het COS georganiseerde plaatselijke activiteit rondom de 'Nieuwe Wereld Campagne'. Tijdens een drukbezochte bijeenkomst in het Volksbuurtmuseum werden gemeentelijke politici door vertegenwoordigers van het HVP bestookt met argumenten tegen Operatie Scheveningen. Een demonstratie in april tegen Operatie Scheveningen, op het stadhuisplein, werd tengevolge van sneeuw en wind een fiasco, voor het HVP ook in financieel opzicht. Meer succes had het HVP met het verzamelen van handtekeningen op 3 zaterdagmiddagen in mei, in het centrum van de stad. Het werden er zo'n 2000, die tijdens een inspreekronde in de raad aan de burgemeester werden aangeboden. Uit een in dezelfde periode door de Haagsche Courant gehouden peiling bleek dat ruim 40% van de bevolking Operatie Scheveningen afwees.

Kernproeven India en Pakistan

Naar aanleiding van de verontrustende kernproeven in mei van India en Pakistan legde het HVP contact met stafleden en studenten (o.a. uit India en Pakistan) van het Institute of Social Studies (Den Haag) en met het Zuid-Azië-Forum. Daaruit resulteerde een open protestbrief, die op 3 juni door 30 demonstranten aan vertegenwoordigers van de ambassades van beide landen in het bijzijn van persmensen werd aangeboden.

De kerngroepleden Gerard v.d. Ridder en Gerard van Alkemade